سجاره ڤنديديقن د ڤتتاني، تايلند سلتن

چاتتن ذولکيۏ -- باب ا
ڤنداهولوان

ا.      لاتر بلاکڠ
تايلند ﴿موانݢتاي﴾ اداله ساتو نݢارا يڠ ترلتق د اسيا تڠݢارا دان ترماسوق اڠݢوتا اسسوچياشن سواوث اياست اسيان ناتياونس ﴿أسيان﴾. ڤمرينتهڽ بربنتوق کراجأن يڠ ترديري 76 ڤروڤينسي دڠن جومله ڤندودوق 57 جوت جيوا. والييه تايلند باݢين سلتن باڽق دهوني اوليه اومت اسلام. جومله مريک اداله 2،3 جوت اتاو سکيتر 4% دري سلوروه ڤندودوق تايلند. ولايه يڠ باڽق دهوني اومت اسلام اين مليڤوتي ڤتتاني، يلا، ناراثيوات، دان ساتون. مريک ممڤوڽاءي 

بوديا سنديري جک دبنديڠکن دڠن ڤندودوق تايلند د ولايه لاين يڠ مويوريتس براݢام بودها.
تايلند مروڤاکن سبواه نݢارا يڠ مايوريتاس ڤندودوقڽ براݢام بودها. نامون دمکين، دنيا اسلام سوده لاما مڠنل اداڽ کلومڤوک مسلم ڤتتاني يڠ برادا د ولايه تايلند سلتن. ڤد ابد ک-16، ڤتتاني دکنل سباݢاي ساله ساتو کراجأن اسلام ڤنتيڠ ددنيا ملايو دان منجادي ساله ساتو ڤوست ڤرداݢڠن ترڤنتيڠ.

ڤرکمبڠن اسلام د تايلند جوݢ ممڤڠاروهي ڤرکمبڠن ڤنديديقنڽ. اوليه کارنا ايت، ڤنوليس دالم مقاله اين اکن ممبحث ڤرکمبڠن ڤنديديقن اسلام د ڤتتاني تايلند.

ب.       روموسن مسئله

1.         باݢايمانا سجاره اسلام د ڤتتاني تاهالند؟
2.         باݢايمانا سجاره ڤنديديقن اسلام د ڤتتاني تايلند؟
3.         اڤ ساج لمباݢ دان ميتودي ڤنديديقن يڠ برکمبڠ د ڤتتاني تايلند؟
چ.      توجوان
اونتوق مڠتاهوي سجاره دان ڤرکمبڠن ڤنديديقن اسلام د ڤتتاني تايلند.

باب اا
ڤمبهاسن

ا.      سجاره سيڠکت اسلام ڤتتاني

اومت اسلام مميليقي سجاره يڠ ڤنجڠ دالم کراجأن تايلند. اسلام دڤرکيراکن داتڠ ک کاوسن ڤتتاني، تايلند باݢين سلتن ڤد ابد ک-10 اتاو ک 11 ليوات جالور ڤرداݢڠن.[1]

دقيصهکن بهوا کحاضيرن اسلام د ڤتتاني دمولاي اوليه کداتاڠن شيخ سعيد، مبلغ دري ڤاسا، يڠ برحاصيل مڽمبوهکن راج ڤتتاني، فايا تو نقڤا يڠ سداڠ ساکيت ڤاره. ستله ايت، فايا تو نقڤا يڠ براݢام بودها، کمودين ماسوق اسلام دان برݢلر سلطان اسماعيل شه.[2]

سکلومڤوک اسلام لاينڽ يڠ منجادي ڤندودوق مايوريتاس د نݢري اين سکارڠ تيڠݢل دتمڤت ڤروۏينسي باݢين سلتن، ياايت ڤتتاني، يلا، ناراتيوات دان ساتون. سلوروه ڤروۏينسي اين دهولوڽ ماسوق ولايه کراجأن ڤتتاني ڤد ابد 12 سبلوم کراجأن سوخوتاي برديري. مريک اداله رس ملايو يڠ هيڠݢ کيني ماسيه ممڤرتاهنکن بهاس سرتا بوديا ملايو دالم ڤرکتيق کهيدوڤن سهاري-هاريڽ. دسبوت دالم سجاره بهوا کراجأن ڤتتاني مروڤاکن ساله ساتو نݢارا معمور د نݢارا تايلند، باءيق سچارا ڤوليتيک ماوڤون ادمينيستراتيف. کجايأن ڤتتاني بيرقهير ستله دکالهکن کراجأن سيام دري بڠکوق.ڤنچڤلوکن يڠ دلاکوکن اوليه کراجأن تايلند تله ملاهيرکن مسئله اوتام مڠناءي مينوريتاس مسلم د تايلند.
کارنا فکتور کبرادان مسلم د سلتن، ڤرسوالن ايتنيس مسلم مونچول سنانتياسا منجادي ڤرهاتين اوتام باݢي کلومڤوک مايوريتاس. اينترکسي سرتا ڤرجواڠن سجاره يڠ ڤنجڠ انتارا اومت اسلام د سلتن دان ڤڠواسا تايلند تله ممونچولکن ببراڤ کڤوتوسن سرتا کوسڤاداان ڤمرينته اونتوق ستوجو دان سکاليݢوس مننتڠ کبرادان اومت اسلام سباݢاي 

کلومڤوک.[3]

ب.       سجاره ڤنديديقن اسلام د ڤتتاني تايلند

ڤنديديقن اسلام د ڤتتاني برمولا سجق اسلام داتڠ دان منتڤ د ڤتتاني ياايت ڤد ابد ک-15، ڤنديديقن داسر برمولا د کالڠن مشارکت اسلام دڠن ممڤلاجري القر'ان. باچان القر'ان منجادي ڤڠاجين اوتام يڠ هاروس دلالوا اوليه ستياڤ اڠݢوتا مشارکت. ڤنديديقن القر'ان تله مڠالهکن ڤنديديقن بربنتوق ڤوندوق، کمودين ڤوندوق مولاي ديديريکن د ڤتتاني سچارا راماي-راماي.[4]

سيستم ڤنديديقن ڤوندوق ڤسانترن، سڤرتي يڠ باڽق دتموقن د جاوا جوݢ دکنل مشارکت تايلند. اورڠ يڠ ڤرتام کالي ممڤرکنلکن سيستم ڤنديديقن اين اداله موريد دري سونن امڤيل د جاوا يعني وان حسين. اي اداله سأورڠ علماء يڠ برڤڠاروه د دالم ڤڠمبڠن اسلام د ڤتتاني. دڠن دڤرکنلکنڽ سيستم ڤوندوق ڤسانترن، ڤڠاجرن اسلام تيدق لاݢي ايکسقلوسيف ميليق اورڠ-اورڠ ايليت ايستان کراجأن، تاڤي جوݢ منجادي ميليق اورڠ کبڽقان دان رعيت جلتا.[5]

ڤوندوق منجادي اينستيتوسي ڤنديديقن ترڤنتيڠ د ڤتتاني. دالم حال اين ڤتتاني منجادي ڤوست ڤنديديقن اݢام اسلام يڠ ترکنل د سلتن تايلند دان سمننجوڠ تانه ملايو ڤد وقتو ايت. ڤوندوق منجادي اينستيتوسي ڤنديديقن يڠ ساڠت برڤڠاروه دان سباݢاي تمڤت ڤندوان مشارکت سرتا دأڠݢڤ سباݢاي بينتيڠ باݢي ممڤرتاهنکن بوديا ستيمڤت. ڤارا سنتري سام-سام مڠݢوناکن کاين ساروڠ، برباجو ملايو، برکوڤيه ڤوتيه، دان مڠݢوناکن توليسن جاوي دان بوکو-بوکو جاوي.[6]
ڤروسيس اسلاميساسي د ڤتتاني تيدق بيسا دلڤسکن دري ڤرانن ڤنديديقن. ڤد تاهڤ اول، ڤنديديقن اينفورمال ساڠت برڤران، ياايت کونتق اينفورمال انتارا مبلغ دڠن رعيت ستيمڤت سلانجوتڽ دتينداق لنجوتي دڠن مونچولڽ ڤنديديقن نون فورمل دان تراخير ڤنديديقن فورمل.[7]

ڤنديديقن فورمل يڠ دلقسانکن ڤمرينته دمولاي ڤد ماس راج چلالوڠکرن اتاو راما ۏ ڤد تاهون 1899. سکوله اين کورڠ منداڤت سمبوتن مشارکت. مليهت ايت ڤد تاهون 1921 ڤمرينته مڠلوارکن اوندڠ-اوندڠ يڠ ميواجيبکن سکوله مولاي دتيڠکت سکوله داسر کلس ساتو سمڤأي کلس امڤت. کنداتيڤون اوندڠ-اوندڠ ترسبوت دکلوارکن، ناموم مشارکت اسلام د کاوسن تايلند سلتن ﴿خصوص د امڤت ولايه: ڤتتاني،يلا، ناراثيوات دان ساتون﴾ تيدق مڽمبوت دڠن باءيق ڤمبرلاکوان اوندڠ-اوندڠ ترسبوت. تربوقتي ستاتيستيک تاهون 1960 تمت سکوله داسر کلس ساتو سمڤأي کلس امڤت د ولايه ترسبوت هاڽ 13،67% مشارکت ماسيه ترکايت ارت دڠن ڤنديديقن ڤوندوق.

ستله تاهون 1966 م، ڤمرينته ميواجيبکن سچارا ڤقسا ستياڤ اينستيتوسي ڤنديديقن اݢام مندفترکن ديري کڤد ڤيهق کراجأن د باوه اکتا “روڠ ريان سون سقسان اسلام“ ﴿سکوله سواستا ڤنديديقن اسلام﴾، سجق ايت ڤنديديقن اسلام مڠالمي ڤروبهن، دري ڤوندوق کڤد مدرسه يڠ سيستيماتيس دان ترکونترول. ڤروبهن ايت ممونچولکن تيمبولڽ مدرسه-مدرسه يڠ مميليقي چيري:

1.         مدرسه اداله لمباݢ ڤنديديقن ݢابوڠن انتارا ڤنديديقن اݢام دان اکادميک. ݢورو-ݢورو ڤنديديقن اکادميک دسدياکن اوليه ڤمرينته. ڤمرينته ممبري بنتوان ترهادڤ سکوله-سکوله اݢام يڠ تله ملقساناکن ڤراتورن-ڤراتورن يڠ تله دتتڤکن اوليه ڤمرينته.

2.         ڤد اخير تاهون 1970-ان سکوله-سکوله اݢام يڠ تله مميليقي دوا اليرن اين ﴿اݢام دان اکادميک﴾ منداڤت سمبوتن دري مشارکت. باڽق ڤلاجر-ڤلاجر دکيريم اونتوق منونتوت علمو ڤڠتاهوان ک اينستوسي ترسبوت. دڠن دمکين ڤرانن ڤوندوق سماکين مڠچيل.
3.         ڤد تاهون 1981 اد سجومله 199 سکوله اݢام، 122 دانتاراڽ يڠ ملقساناکن ڤنديديقن دان اکادميک ﴿عموم﴾[8]

د سکوله-سکوله ڤمرينته، ڤارا موريد ترماسوق يڠ براݢام اسلام دهاروسکن ممڤلاجري بودهيسم سباݢاي مات کليه واجب. ڤد ڤرکمبڠنڽ ڤمرينته مڠيجينکن ڤڠاجرن ڤڠتاهوان اسلام د سکوله-سکوله ڤمرينته، نامون ڤد کڽاتأنڽ د مات اورڠ اسلام ڤرکتيک اين ݢاݢل، کارنا ݢوروڽ کورڠ برموتو دان بوکن ݢورو تتڤ. سمنتارا ايت دالم حال ماس دڤن، سکوله اسلام سواستا تيدق داڤت برساءيڠ دڠن سکوله ڤمرينته، اوليه کارناڽ اونتوق مڽايمبڠکن د مدراس-مدرسه جوݢ دأجرکن مات کليه سکولر اݢر ڤارا موريد داڤت برحاصيل دالم اوجين نݢارا.

ڤارا لولوسن سکوله اݢام تيدق مموڠکينکن بکرجا د ڤمرينتاهن. مک تيدق مڠهيرنکن جک مدرسه کورڠ دمينتي باݢي قوم مسلم. باݢي اورڠ توا مسلم يڠ مڽکولهکن انقڽ د سکوله ڤمرينته، مريک مڽوروه انقڽ اونتوق سکوله اݢام دڠن سيستم نونفورمل دمسجد.[9]

چ.      لمباݢ ڤنديديقن د ڤتتاني تايلند

1.      سوراو اتاو مسجد
کبرادان سوراو دان مسجد د ڤتتاني بوکن ساج برفوڠسي سباݢاي تمڤت عباده، ملاءينکن برفوڠسي جوݢ سباݢاي لمباݢ ڤنديديقن اسلام. سوراو دان مسجد سجق دري دولو تله ممݢڠ ڤرانن ڤنتيڠ دالم ڤڽيبارن اݢام اسلام د ڤتتاني. ملالوءي لمباݢ ترسبوت ڤارا علماء داڤت مڽمڤأيکن اجرن اݢام اسلام کڤد مشارکت دالم بنتوق ڤڠاجين اݢام سچارا روتين.

د سياڠ هاري ڤون سوراو دان مسجد د ڤتتاني تتڤ مروڤاکن لمباݢ اݢام يڠ ماسيه اکتيف سباݢاي لمباݢ ڤنديديقن اݢام والاوڤون سوده اد لمباݢ-لمباݢ ڤنديديقن فورمل لاينڽ. ادڤون ڤڠاجين يڠ د تراڤکن د مسجد اين دانتاراڽ بلاجر ممباچ القر'ان، بلاجر کتاب-کتاب جاوي، بلاجر برزنجي، بلاجر منجادي امام شولت، سرتا ملقساناکن شولت جام'ه.[10]

2.      ڤوندوق تراديسيونال

ڤوندوق اداله لمباݢ ڤنديديقن يڠ برديري سباݢاي ڤڠمبڠن دري لمباݢ ڤنديديقن ايستان دان مسجد. ڤوندوق اداله لمباݢ ڤنديديقن ترتوا د ڤتتاني دان دانتارا ڤوندوق-ڤوندوق ترتوا اداله ڤوندوق دال، برمين، سملا، دوال، کوتا ݢرسيه، تلوق مناوق، يڠ ممڤوڽاءي ڤڠاروه بسر باݢي ڤرتومبوهن ڤنديديقن اسلام د دايره اين، اوليه کارنا ڤوندوق-ڤوندوق اين باڽق د داتڠي اوليه ڤلاجر.[11]

ڤوندوق تراديسيونال چيري اوتاماڽ اداله:

ا.    نون کلاسيکل، ڤسرتا ديديق د تايلند سلتن دسبوت نامڽ توک ڤاکي تيدق دباݢي اتس تيڠکتن-تيڠکتن کلس. تيڠکتن دان جنجڠ علمو سساورڠ داوکور برداسرکن کتاب-کتاب يڠ دباچڽ. کارنا ايت، تيدق اد باتس تاهون اونتوق مڠاخيري بلاجر.

ب.    کوريکولوم، مات ڤلاجرنيا سمواڽ ترفوکوس ڤد ڤمبلاجرنڽ علمو-علمو اݢام ساج يڠ برسومبر دري کتاب-کتاب کلاسيک.

چ.    ميتودي ڤمبلاجرن، ترفوکوس ڤد ميتودي ڤمبلاجرن کتاب ليوات ڤمباچڽ دڠن بنر دان جوݢ ڤماهمنڽ باءيق دري ڤيهق ݢورو ﴿توک ݢورو﴾ دان توک ڤاکي.

د.   مانجيمين تيدق ممنتيڠکن منجيمين ادمينيستراسي، سڤرتي اومور ايندوق ڤلاجر، راڤورت، اجازه ﴿سرتيفيکات﴾ دان لاين سباݢايڽ.[12]

3.      ڤوندوق موديرن ﴿سکوله سواستا ڤنديديقن اسلام﴾

لمباݢ اين مروڤاکن لمباݢ ڤنديديقن حاصيل ڤروسيس ترنسفورماسي دري لمباݢ ڤوندوق ڤسانترن تراديسيونال ک ڤوندوق ڤسانترن موديرن. سموا کݢياتن دأتور اوليه ڤمرينته تاي ملالوءي ڤوست ڤنديديقن کاوسن اا، د ڤروڤينسي يلا.
سيستم ڤنديديقن دلقسانکن دالم بنتوق دواليسمى سمي-سکولر، ياايت: ڤنديديقن اݢام تيڠکت ڤنديديقن ابتيداييه، متواسطه دان 20 ثاناوىيه، سداڠکن ڤنديديقن عموم دري تيڠکت منڠه ڤرتام ﴿سلتڤ﴾ دان منڠه اتس ﴿سلتا﴾.[13]

4.      مدرسه

سيستم مدرسه د تايلند اداله سبواه سيستم ڤنديديقن يڠ مموڠکينکن ڤارا ڤلاجرڽ اونتوق ملنجوتکن ڤنديديقن مريک دالم تيڠکت يڠ لبيه تيڠݢي د نݢري-نݢري لاين يڠ ممڤرݢوناکن بهاس ڤڠنترڽ مماکاي بهاس يڠ بربيدا دڠن بهاس ايبو مريک.[14]
سيستم ڤنديديقن دمدرسه اين مماکاي سيستم کلاسيکل يعني اد تيڠکتن-تيڠکتن دان جنجڠ-جنجڠڽ باءيق ايت بروڤا کلس، ماوڤون جنجڠ برداسرکن تيڠکتن سکوله. اينستيتوسي مدرسه د تايلند داڤت دباݢي  تيݢ تيڠکتن ياايت ابتيداييه، متوسسيتهه، دان ثاناوىيه.[15]

5.      سکوله

سيسيم ڤنديديقن د تايلند، برڤدومن ڤد اوندڠ-اوندڠ تنتڠ سيستم ڤنديديقن ناسيونل تاهون 1999.
برداسرکن اوندڠ-اوندڠ تنتڠ سيستم ڤنديديقن ناسيونل باب 3، اد تيݢ بنتوق ڤنديديقن ياايت فورمل، نونفورمل دان اينفورمال.

ا.    ڤنديديقن فورمل

ترديري دري دوا تيڠکتن  ياايت تيڠکتن داسر ﴿باسيچ ايدوچاتياون﴾ دان ڤنديديقن تيڠݢي ﴿هيݢهير ايدوچاتياون﴾. باسيچ ايدوچاتياون دلقسانکن سلاما 12 تاهون يڠ ترديري دري 6 تاهون ڤنديديقن رنده، 3 تاهون تيڠکت منڠه باوه، 3 تاهون منڠه اتس، ترماسوق جوݢ ڤنديديقن تامن کانق-کانق، تيڠکت ڤنديديقن تيڠݢي.

ب.    ڤنديديقن نونفورمل

ڤنديديقن نونفورمل اين اداله ڤنديديقن انق سمڤأي اوسيا 6 تاهون، سلانجوتڽ ڤنديديقن ڤمبرنتسن بوتا حروف باݢي اورڠ يڠ تله بروسيا 14 تاهون کاتس.

چ.    ڤنديديقن اينفورمال

ڤنديديقن اين اداله ڤنديديقن يڠ مڠهاروسکن سساورڠ بلاجر سنديري سسواي دڠن اينتريس، ڤوتينسي، کسياڤن، کسمڤتن مريک، سڤرتي: ڤنديديقن د ڤرڤوستاکان دان موسياوم. ڤنديديقن ليوات جاريڠن ڤمبلاجرن مشارکت ميثلڽ، ڤوست ڤملاجرن مشارکت، ڤوست باچان ديسا، دان لاين-لاين.[16]

6.      ڤنديديقن تيڠݢي اسلام

سباݢاي سمڤل دري ڤرݢوروان تيڠݢي اسلام د تايلند دکموکاکن سڤرتي چولليݢي اوف اسلاميچ ستودايس ڤرينچچ اوف سوڠکلا اونيۏرسيتي.

چولليݢي اوف اسلاميچ ستودايس ممڤوڽاءي ستاتوس يڠ سام دڠن فاکولتس. کوليج اين ديديريکن ڤد تاهون 1989 اونتوق ممنوهي کبوتوهن مشارکت مسلم تايلند دالم بيدڠ ڤڠاجين تيڠݢي اسلام. کوليج اين ساتو-ساتوڽ کوليک اسلام نݢري ﴿يڠ ديسوه اوليه ڤمرينته﴾ د تايلند. دان دهارڤکن اکن منجادي ڤوست ڤڠاجين تيڠݢي اسلام د تايلند.
کوليج اين دسمڤيڠ ملقساناکن کݢياتن اکادميک دالم ڤڠکاجين علمو-علمو اسلام، جوݢ ملقساناکن ريسيت دان ڤڠابدين کڤد مشارکت.[17] ڤرݢوروان تيڠݢي اين جوݢ سريڠ کالي مڠاداکن سمينر دان ديثکوسي مسئله کاݢامأن دان کاسلامن دڠن مليبتکن سرجان مسلم دان منچانيݢارا.[18]

تيڠکت ڤنديديقن يڠ دکلول اوليه چوللاݢي اين اد دوا. ڤرتام تيڠکت سرجان ﴿س1﴾ اوندرݢرادوات ڤروݢرام ﴿4 تاهون﴾ يڠ مليڤوتي حکوم اسلام ﴿اسلاميچ لاو﴾، اسلاميچ ستودايس ﴿ستود اسلام﴾، اسلاميچ ستودايس ﴿عربيچ لاڠواݢي﴾، اسلاميچ ايکونوميچ اند مانݢيمينت، ميددلي اياست ستودي. کدوا، تيڠکت ڤروݢرام مستر يڠ مليڤوتي اسلاميچ ستودايس سڠن سڤيسياليساسي، اسلاميچ لاو ﴿حکوم اسلام﴾، أصولدين، سجاره دان ڤرادبن اسلام، دان ڤنديديقن اسلام.[19]

د.      ميتودي ڤنديديقن د ڤتتاني تايلند

ميتودي ڤڠاجرن د ڤتتاني تايلند داڤت دکلومڤوککن منجادي تيݢ ماچم ميتودي، د مان دانتارا ماسيڠ-ماسيڠ ميتودي ممڤوڽاءي چيري خاص ترسنديري، ياايت:

1.         ميتودي سوروݢن

کات سوروݢن برأصل دري بهاس جاوا يڠ برارتي ‘سودورن اتاو يڠ دسودورکن'. مقصودڽ سواتو ميتودي بلاجر سچارا اينديۏيدوال د مان سأورڠ سنتري برهادڤن دڠن سأورڠ ݢورو، ترجادي اينترکسي ساليڠ مڠنل د انتارا کدوانيا. سأورڠ کياي اتاو ݢورو مڠهادڤي سنتري ساتو ڤرساتو سچارا برݢنتين. ڤلقسانأنڽ، سنتري يڠ باڽق ايت داتڠ برسام، کمودين مريک انتري منوڠݢو ݢيليرن ماسيڠ-ماسيڠ. ميتودي سوروݢن اين مڠݢمبرکن بهوا سأورڠ کياي د دالم ممبريکن ڤڠاجرنڽ سنانتياسا برورينتاسي ڤد توجوان، سلالو بروسها اݢر سنتري يڠ برسڠکوتن داڤت ممباچ دان مڠرتي سرتا مندالمي ايسي کتاب.

2.        ميتودي بندوڠن

ميتودي بندوڠن سريڠ دسبوت دڠن هالاقه، د مان دالمڤڠاجين، کتاب يڠ دباچ اوليه کياي هاڽ ساتو، سداڠکن ڤارا سنتريڽ ممباوا کتاب يڠ سام، لالو سنتري مندڠرکن دان مڽيمق باچان کياي. اوريانتاسي ڤڠاجرن سچارا بندوڠن اين، لبيه باڽق ڤد کايکوثيرتأن سنتري دالم ڤڠاجين. سمنتارا کياي بروسها منانمکن ڤڠرتين دان کسادرن کڤد سنتري بهوا ڤڠاجين ايت مروڤاکن کواجبن باݢي مخالف. کياي دالم حال اين ممندڠ ڤڽلڠݢارن ڤڠاجين هالاقه دري سݢي عباده کڤد الله سبحان وتعالى.

3.        ميتودي ويتون

اصطلاح ويتون برأصل دري بهاس جاوا يڠ ديارتيکن برکالا اتاو بروقتو. ڤڠاجين ويتون تيدق مروڤاکن ڤڠاجين روتين هارين، تتاڤي دلقسانکنڽ ڤد ساعت-ساعت ترتنتو، ميثلڽ ڤد ستياڤ سلساي شلت جوم'ات دان سباݢايڽ. ڤسرتا ڤڠاجين ويتون تيدق هاروس ممباوا کتاب، کارنا اڤ يڠ دبيچاراکن کياي تيدق بيسا دڤستيکن، چارا ڤڽامڤاين کياي کڤد ڤسرتا ڤڠاجين برماچم-ماچم، اد يڠ دڠن دبري معنى، تتاڤي اد جوݢ يڠ هاڽ ديارتيکن سچارا بيبس.[20]

باب ااا
ڤنوتوڤ

اسلام دڤرکيراکن داتڠ ک کاوسن ڤتتاني، تايلند باݢين سلتن ڤد ابد ک-10 اتاو ک 11 ليوات جالور ڤرداݢڠن. کراجأن ڤتتاني مروڤاکن ساله ساتو نݢارا معمور د نݢارا تايلند، باءيق سچارا ڤوليتيک ماوڤون ادمينيستراتيف. کجايأن ڤتتاني بيرقهير ستله دکالهکن کراجأن سيام دري بڠکوق.

ڤنديديقن اسلام د ڤتتاني برمولا سجق اسلام داتڠ دان منتڤ د ڤتتاني ياايت ڤد ابد ک-15، ڤنديديقن داسر برمولا د کالڠن مشارکت اسلام دڠن ممڤلاجري القر'ان.

ڤروسيس اسلاميساسي د ڤتتاني تيدق بيسا دلڤسکن دري ڤرانن ڤنديديقن. ڤد تاهڤ اول، ڤنديديقن اينفورمال ساڠت برڤران، ياايت کونتق اينفورمال انتارا مبلغ دڠن رعيت ستيمڤت سلانجوتڽ دتينداق لنجوتي دڠن مونچولڽ ڤنديديقن نون فورمل دان تراخير ڤنديديقن فورمل.

ادڤون لمباݢ ڤنديديقن د ڤتتاني تايلند دانتاراڽ اداله مسجد اتاو سوراو، ڤوندوق تراديسيونال، ڤوندوق موديرن، مدرسه، سکوله دان ڤرݢوروان تيڠݢي. کمودين اونتوق ميتودي ڤڠاجرن د ڤتتاني تايلند داڤت دکلومڤوککن منجادي تيݢ ماچم ميتودي ياايت ميتودي سوروݢن، ميتودي بندوڠن دان ميتودي ويتون.

سلڠکڤڽ
شاركه

عن Admin2

بلوݢ اين دبوات اوليه ذوالکفل مربون، برتوجوان اݢر ممودهکن کمبالي ڤمباچ #توليسنجاوي ممڤرکتيککن کممڤوانڽ. ممڤرکاي خزانه بوديا ايندونيسيا.
    تعليقات بلوجر
    تعليقات فيسبوك

0 comments :

Post a Comment