سجاره جورناليستيق دان سورت خبر بتاوى د ايندونيسيا

چاتتن ذولکيۏ -- دهارين ريڤوبليکا، احد 18 ديسيمبر 2011، د هلامن ب7 جودول توليسن ءحکاية ميديا مسسا اسلام د نوسنتارا، بهوا ءميديا اسلام ترتوا د نوسنتاراء اداله "المنير"، تربيت د کوتا ڤادڠ ، سومترا بارت، ث. 1911.

تاڤي منوروت ءراري بووقء، المنير بوکن ميديا مسسا اسلام ترتوا د نوسنتارا، ماسيه اد يڠ جاوه لبيه توا، ميثلڽ سورت کابر کونو کوليکسي ءراري بووقء، سورت کابر ساڠت توا دان لڠک ءواريچه-اينديايء ياايت سورت کابر يڠ تربيت د نتاوي، حروف عرب ملايو، بهاس ملايو ﴿بلوم اد بهاس دان نݢارا ايندونيسيا﴾، تربيتن ث. ا، نو. 5 هاري کاميس تݢل. 12 سيڤتيمبر 1878، بروکوروان 28.5 ايک س 46 چم. ايسيڽ دانتاراڽ، دعا دان قيصه اسلام، دعوة، اکلان دلل. 


 دري ستيمڤل يڠ ترترا، دڤرکيراکن سورت کابر کونو اين ڤرنه دسيمڤن د ءباتۏيا ݢينوثچڤ ۏن کونستين ان ويتينسچڤينء.ا.ݢر. 20.00* 




ڤريود جورناليستيق ايندونيسيا


1. ماس ڤنجاجاهن بلندا


ڤد تاهون 1615 اتس ڤرينته جن ڤيايتيرزوون چوان، يڠ کمودين ڤد تاهون 1619 منجادي ݢوبيرنور جندرال ۏوچ، دتربيتکن “ميموريس در نواوۏيلليس“، يڠ دتوليس دڠن تاڠن. دڠن دمکين، داڤتله دکاتاکن بهوا “سورت کابر“ ڤرتام د ايندونيسيا اياله سواتو ڤنربيتن ڤمرينته ۏوچ. ڤد مريت 1688، تيبا ميسين چيتق ڤرتام د ايندونيسيا دري نݢري بلندا. اتس اينتروک سا ڤمرينته، دتربيتکن سورت کابر ترچيتق ڤرتام دان دالم نومور ڤرکنلنڽ دموات کتنتوان-کتنتوان ڤرجنجين انتارا بلندا دڠن سلطان مکسسر. ستله سورت کابر ڤرتام کمودين تربيتله سورت کابر يڠ داوسهاکن اوليه ڤميليک ڤرچيتقن-ڤرچيتقن د ببراڤ تمڤت د جاوا. سورت کابر ترسبوت لبيه بربنتوق کورن اکلان. فوڠسيڽ اونتوق ممبنتو ڤمرينتاهن کولونيال بلندا.


2. ماس ڤندودوکن جيڤڠ


ڤد ماس اين، سورت کابر-سورت کابر ايندونيسيا يڠ سمولا بروسها دان برديري سنديري دڤقسا برݢابوڠ منجادي ساتو، دان سݢالا بيدڠ اوسهاڽ دسسوايکن دڠن رنچان-رنچان سرتا توجوان-توجوان تنتارا جيڤڠ اونتوق ممنڠکن اڤ يڠ مريک ناماکن “داي توا سينسو“ اتاو ڤراڠ اسيا تيمور راي. دڠن دمکين، ڤد زمان ڤندودوکن جيڤڠ ڤرس مروڤاکن الت جيڤڠ. کابر-کابر دان کارڠن-کارڠن يڠ دموات هاڽله ڤرو-جيڤڠ سمات.


3. ماس ريۏولوسي فيسيق


ڤرانن يڠ تله دلاکوکن اوليه ڤرس کيت د ساعت-ساعت ڤروکلاماسي کمرديکأن دچتوسکن، دڠن سنديريڽ سجالن دڠن ڤرجواڠن رعيت ايندونيسيا. بهکن تيدق سديکيت دري ڤارا ورتاون يڠ لڠسوڠ توروت سرتا دالم اوسها-اوسها ڤروکلاماسي. سمبوين “سکالي مرديک تتڤ مرديک“ منجادي ڤݢاڠن تݢوه باݢي ڤارا ورتاون. ڤريود تاهون 1945 سمڤأي 1949 يڠ بياسا ديناماکن ڤريود “ريۏولوسي فيسيق“، ممباوا چورقڽ ترسنديري دالم صفة دان فوڠسي ڤرس کيت. دالم ڤريود اين ڤرس کيت داڤت دݢولوڠکن ک دالم دوا کاتݢوري، ياايت ڤرتام، ڤرس يڠ تربيت دان داوسهاکن د دايره يڠ دکواساا اوليه ڤندودوکن سکوتو، کمودين بلندا، دان کدوا ڤرس يڠ تربيت داوسهاکن د دايره يڠ دکواساا اوليه ري يڠ کمودين توروت برݢريليا.


4. ماس ديموکراسي ليبرال ﴿اورد لاما﴾


دالم اکسي-اکسي اين ڤرانن يڠ تله دلاکوکن اوليه ڤرس ريڤوبليق ساڠت بسر. ريڤوبليق ايندونيسيا سريکت يڠ تيدق سسواي دڠن کايڠينن رعيت اخيرڽ بوبر دڠن تربنتوقڽ کمبالي نݢارا کساتوان ريڤوبليق ايندونيسيا ڤد تڠݢل 17 اݢوستوس 1950. ڤد ماس اين دالم کڤميمڤينن اير. سوايکارنو اونتوق ممڤروليه ڤڠاروه دان دوکوڠن ڤنداڤت عموم، ڤرس کيت يڠ ڤد عمومڽ مواکيلي اليرن-اليرن ڤوليتيک يڠ ساليڠ برتنتاڠن، مڽالهݢوناکن کبيبسن ڤرس ﴿فريدوم اوف تيه ڤريسس﴾، يڠ کادڠ-کادڠ ملمڤاوءي.


5. ماس اورد بارو


ڤد ماس اورد بارو، فوڠسي ديوان ڤرس اين تيدکله ايفيقتيف. ديوان ڤرس هاڽله فورمليترس سمات. ديوان ڤرس بوکنڽ مليندوڠي سسام ريکن جورناليسڽ، ماله منجادي انق بواه دري ڤمرينته اورد بارو. حال ايت ترليهت جلس کتيک ڤمبريديلان 1994، باڽق اڠݢوتا دري ديوان ڤرس يڠ تيدق مڽتوجوا ڤمبريديلان. نامون ايرونيسڽ، ڤد ساعت ايت ديوان ڤرس دمينتا اونتوق مندوکوڠ ڤمبريديلان ترسبوت. مسکيڤون ديوان ڤرس منولق ڤمبريديلان، تتڤ ساج ڤمبريديلان دلقسانکن. منولق برارتي ملاوان ڤمرينته. برارتي بنر بهوا ديوان ڤرس هاڽ فورمليتاس ساج. اصطلاح ڤرس دݢوناکن دالم کونتيک‌س هيستوريس سڤرتي ڤد کونتيک‌س “ڤريسس فريدوم اور لاو“ دان“ڤووير اوف تيه ڤريسس“. سهيڠݢ دالم فوڠسي دان کدودوکنڽ سڤرتي ايت، تمڤقڽ، ڤرس دڤندڠ سباݢاي کقواتن يڠ ممڤو ممڤڠاروهي مشارکت سچارا مسسل. ﴿ جوهن چ.مرريلل، 1991، دالم اسيڤ ساايفول، 1999 : 26﴾﴾.

سهاروسڽ ڤرس سلاين ممڤڠاروهي مشارکت، ڤرس جوݢ بيسا ممڤڠاروهي ڤمرينته. کارنا ڤڠرتين سچارا ميسسل ايت اداله سلوروهلاڤيسن مشارکت باءيق ايت ڤمرينته ماوڤون مشارکت. نامون د ايرا اورد بارو، ديوان ڤرسمىمڠ ݢاݢل منيڠکتکن کهيدوڤن ڤرس ناسيونل، سهيڠݢ دنيا ڤرس هاڽ تربيلاڠݢو اوليهککواسأن اوليه ککواسأن اورد بارو تنڤا بيسا ممڤرجواڠکن حق-حقڽ

6. ماس ريفورماسي

تيتيق کبيبسن ڤرس مولاي تراس لاݢي ساعت بج حبيبااي مڠݢنتيکن سوايحرتو. باڽق ميديا مسسا يڠ مونچول کمودين دان ڤوي تيدق لاݢي منجادي ساتو-ساتوڽ اورݢانيساسي ڤروفيسي. کݢياتن کورتاونان دأتور دڠن اوندڠ-اوندڠ ڤرس نومور 40 تاهون 1999 يڠ دکلوارکن ديوان مک ڤرس ناسيونل ملقساناکن ڤرانن سباݢاي برايکوت:

ممنوهي حق مشارکت اونتوق مڠتاهوي دان منداڤتکن اينفورماسي.

منݢقکن نيلاي داسر ديموکراسي، مندوروڠ تروجودڽ سوڤرماسي حکوم دان حق اساسي مأنسي، سرتا مڠحرمتي کبهينيکأن.

مڠمبڠکن ڤنداڤت عموم برداسر اينفورماسي يڠ تڤت، اکورت، دان بنر.

ملاکوکن ڤڠاواسن، کريتيک، کوريک سا، دان سارن ترهادڤ حال-حال يڠ برکاءيتن دڠن کڤنتيڠن عموم.

ممڤرجواڠکن کعاديلن دان کبنرن.


﴿سومبر﴾ 

شاركه

عن Admin2

بلوݢ اين دبوات اوليه ذوالکفل مربون، برتوجوان اݢر ممودهکن کمبالي ڤمباچ #توليسنجاوي ممڤرکتيککن کممڤوانڽ. ممڤرکاي خزانه بوديا ايندونيسيا.
    تعليقات بلوجر
    تعليقات فيسبوك

0 comments :

Post a Comment